Δευτέρα 16 Απριλίου 2012

Οικονομική κατάσταση του Δήμου Κερατσινίου - Δραπετσώνας

Ένα σημαντικό άρθρο διαβάσαμε στη "σταγόνα". Ένα άρθρο που με στοιχεία βάζει τα πράγματα στη θέση τους, για ότι αφορά την οικονομική κατάσταση στο Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας.
Ο Δήμος Κερατσινίου-Δραπετσώνας ήταν ο μοναδικός Δήμος της ευρύτερης περιοχής Πειραιά που δεν ήταν στο κόκκινο όταν ανέλαβε η νέα Δημοτική Αρχή. Τελευταία, 15 μήνες μετά, εμφανίστηκαν δημοσιεύματα για το "μπάχαλο" που παρέλαβε η δημοτική αρχή, χωρίς βέβαια να υπάρξει ποτέ επίσημη ενημέρωση με συνέντευξη ή δελτίο τύπου για το ακριβές χρέος, όπως έγινε σε άλλους γειτονικούς Δήμους (Νίκαιας-Ρέντη) με επίσημη συνέντευξη τύπου! 
Δεν γνωρίζουμε για τα στοιχεία, αν και η αρθρογράφος είναι η πλέον ειδικός για το θέμα, πιστεύουμε όμως ότι το άρθρο αυτό πρέπει να διαβαστεί προσεκτικά από όσους ασχολούνται (διοίκηση και αντιπολίτευση) και όλοι μαζί να χαράξουν ξεκάθαρες πολιτικές για το μέλλον.

Στο άρθρο υπάρχουν σημαντικές διαπιστώσεις:
  •  για τις πολιτικές και τις ευθύνες των δημοτικών αρχών.
  • για τα χρέη της Δηκεπά και τη δυσκολία να προσδιοριστούν.
  • για το σύνολο των οφειλών του ενιαίου Δήμου που είναι 29.292.201 ευρώ
  • για τη λειτουργία των Δημοτικών επιχειρήσεων, το ρόλο, τα προβλήματα, τα λάθη, τις προοπτικές... 
  • για τις επιχορηγήσεις στις Δημοτικές Επιχειρήσεις και τη γεωμετρική πρόοδο αύξησης τα τελευταία χρόνια.
  • για τις δικαστικές διεκδικήσεις (13 εκ. ευρώ) των εργαζομένων που είναι θέμα όλων των Δήμων, άρα απόφαση της κεντρικής πολιτικής σκηνής.
  • για τη "σφιχτή" διαχείριση την τελευταία τετραετία στη Δραπετσώνα για επιχορηγήσεις στις επιχειρήσεις.
  • για την πρόταση για δάνειο "σκούπα" με χαμηλό επιτόκιο και με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του που θα αναχρηματοδοτήσει τα υπάρχοντα δάνεια...
  • για τις μειώσεις που προέκυψαν στα έξοδα του Δήμου, μετά την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου εφόσον οι μισθοδοσίες που αποτελούν βασική λειτουργική δαπάνη του Δήμου, ήδη παρουσιάζουν μείωση περίπου 9 εκατ. το χρόνο σε σχέση με αυτές του 2009.
  • για την "ευθύνη" των εργαζομένων και το σημαντικό τους ρόλο στη νέα κατάσταση.
  • Τέλος στο άρθρο υπάρχουν απλές, πρακτικές προτάσεις για νοικοκύρεμα και έξοδο από το οικονομικό αδιέξοδο.

Παρακάτω ολόκληρο το άρθρο (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας):
Ποιο είναι το χρέος, τι έφταιξε, τι μπορεί να διορθωθεί. 
Ελένη Καπουσίζογλου

Διάβασα ένα άρθρο στην τοπική εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ» στο φύλλο του Ιανουαρίου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του Δήμου Κερατσινίου- Δραπετσώνας, επ΄ ευκαιρία της ψήφισης και δημοσίευσης του ισολογισμού έναρξης του ενιαίου Δήμου. 
«Παρέλαβε μπάχαλο. Το κατεστημένο άφησε προίκα 50 εκατ. ευρώ χρέος» ήταν ο κεντρικός τίτλος αυτής της εφημερίδας. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως το χρέος που κληροδοτήθηκε στον νέο ενιαίο Δήμο και την Δημοτική Αρχή του κ. Τζαννή είναι 50 εκατ. ευρώ.

Στην αρχή δεν έδωσα τόση σημασία επειδή εκ πείρας γνωρίζω ότι κάθε νέος Δήμαρχος που εκλέγεται, παραλαμβάνει από τον προηγούμενο χρέη και χάος. 
Δεκαετίες τώρα, κάθε τετραετία, ο νέος Δήμαρχος προσπαθούσε να αποδείξει στα Δημοτικά Συμβούλια την ανικανότητα ή και την εσκεμμένα κακή πολιτική του προηγούμενου Δημάρχου. Συζητήσεις βέβαια, που ουδέποτε απέδωσαν κάτι θετικό. Ανούσιες και με σκοπό μόνο το πώς θα βλάψουν τον αντίπαλο και όχι το πώς θα διορθωθεί η κατάσταση. Στην πορεία δε, όλα αυτά ξεχνιόντουσαν και συνέχιζε ο καινούριος στο ίδιο «μοντέλο» του προηγούμενου και πολλές φορές σε χειρότερη μορφή.

Επειδή όμως το ποσόν μου φάνηκε υπερβολικό, είπα να το ψάξω και διάβασα τον ισολογισμό του ενιαίου Δήμου, από τον οποίο προκύπτουν οι παρακάτω οφειλές:

*Τα δάνεια που συνήφθηκαν από τις προηγούμενες δημοτικές αρχές, για αγορά ακινήτων, αυτοκινήτων εξοφλήσεις υποχρεώσεων προς τρίτους κ.λπ, ανέρχονται στο ποσόν των 14.440.990 ευρώ. Τα δάνεια αυτά έχουν παρθεί βασικά από το Τ. Π. Δ. και από ιδιωτική τράπεζα. 
* Οι υποχρεώσεις σε προμηθευτές και πιστωτές ανέρχονται στο ποσόν των 12.929.161 ευρώ. 
* Οι υποχρεώσεις σε φόρους και τέλη (ΦΜΥ και φόρος προμηθευτών) 265.771 ευρώ. 
* Οι υποχρεώσεις σε ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων 1.656.277 ευρώ. 

* Σύνολο οφειλών του ενιαίου Δήμου 29.292.201 ευρώ. 
Αυτή είναι η επίσημη και πραγματική οφειλή του Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας.

Μέχρι τα 50 εκατ. υπολείπονται ακόμα 20 εκατ. Κατ' εκτίμηση της δημοτικής αρχής τα χρέη της μοναδικής πιά δημοτικής επιχείρησης ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α. - χρέη που κληρονομήθηκαν από τις προηγούμενες δημοτικές επιχειρήσεις - ανέρχονται στο ποσόν των 7 εκ. ευρώ. Προσωπικά και λόγω πείρας πιστεύω ότι με το σημερινό μπάχαλο, που πραγματικά συμβαίνει στην ενιαία επιχείρηση, κανείς δεν είναι σε θέση ακόμη να πει ποιό είναι το χρέος .
Τα υπόλοιπα 13 εκ. ευρώ αφορούν δικαστικές διεκδικήσεις των εργαζομένων που αρκετές από αυτές έχουν κερδηθεί πρωτόδικα. Αυτό το ποσόν, αν κερδηθεί, πρέπει να τονίσουμε εδώ, ότι δεν είναι χρέος που κληροδότησαν οι προηγούμενες δημοτικές αρχές. Επιπλέον, δεν αφορούν μόνο το Δήμο μας αλλά όλους τους Δήμους της χώρας. Πιστεύω ότι, αν και όταν φτάσουμε σε αυτό το σημείο, είναι πολύ πιθανόν το θέμα να αντιμετωπιστεί κεντρικά . 

Παρόλα αυτά , και τα 30 εκατ, δεν είναι λίγα και στις σημερινές δύσκολες οικονομικές συνθήκες, που ζει η χώρα μας τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα.

Πώς φτάσαμε όμως εδώ; Τι έφταιξε; Τι πρέπει να προσέξει ο Δήμαρχος ; Ποιά λάθη να μην επαναλάβει;

Το γεγονός ότι, οι περισσότεροι Δήμοι της χώρας, φτάσανε στα όρια χρεοκοπίας (το 2011 είχε δημοσιευτεί μία λίστα από τους 300 υπερχρεωμένους Δήμους), θεωρώ ότι είναι αλληλένδετο με την συνολική οικονομική κατάσταση που βιώνει σήμερα η χώρα μας, γιατί και αυτοί την τελευταία 20ετία είχανε μπει, όπως όλο το πολιτικό καθεστώς, σε ένα παιχνίδι ρουσφετιού, σπατάλης και μίζας που με μαθηματική ακρίβεια θα μας έφτανε εδώ που φτάσαμε. 

Αυτό το παιχνίδι βρήκε την καλύτερή του έκφραση στις διαβόητες Δημοτικές επιχειρήσεις.

Ας πιάσουμε το θέμα από το ξεκίνημά του. Από τις αρχές λοιπόν, της 10ετίας του '90, δόθηκε η δυνατότητα στους Δήμους να ιδρύσουν Δημοτικές επιχειρήσεις. Οι περισσότεροι από αυτούς ξεκίνησαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα βασικά σε θέματα πολιτισμού, αθλητισμού, κοινωνικής μέριμνας κλπ.
Αυτές οι Δημοτικές επιχειρήσεις, παρότι αναμφίβολα προσέφεραν σημαντικό έργο (σχολές ζωγραφικής, μουσικής, χορού, διάφορα εργαστήρια, αθλητικές ακαδημίες, Κολυμβητήριο, δημοτικά ιατρεία κλπ), στην πορεία άλλαξε ο κατ' αρχήν στόχος της δημιουργίας τους. Το προσφερόμενο έργο και οι υπηρεσίες, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Στην πράξη οι επιχειρήσεις αυτές, χρησιμοποιήθηκαν από όλες τις δημοτικές αρχές, για να περνάνε δαπάνες που δε μπορούσαν να περάσουν από το Δήμο, λόγω των ελέγχων, του δημόσιου λογιστικού κλπ και να κάνουν μέσω αυτών πλήθος ρουσφετιών και άλλων παρανομιών. Σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι Δημοτικές επιχειρήσεις κατέληξαν να γίνουν η χρυσή έκφραση αυτού που ονομάζεται πελατειακό κράτος.

Ένα από τα πιο κραυγαλέα παραδείγματα αυτής της πολιτικής είναι το γεγονός ότι, σε κτίριο που νοικιάστηκε το 2010 από το Κέντρο Μέριμνας για την λειτουργία παιδικού σταθμού , δαπανήθηκε για την διαμόρφωση του χώρου το ποσόν των 140.000 -160.000 ευρώ. Μήπως συνέφερε καλύτερα να το αγοράζαμε;...

Ένα άλλο παράδειγμα, αποτελεί το Δημοτικό Κολυμβητήριο. Τα πρώτα λοιπόν, χρόνια, λειτούργησε σαν Ν.Π.Δ.Δ., με δημόσιο λογιστικό και με οικονομική διαχείριση από την ταμειακή υπηρεσία του Δήμου Κερατσινίου. Ήταν το μοναδικό Νομικό Πρόσωπο του Δήμου που δεν έπαιρνε επιχορήγηση από το Δήμο, γιατί από τα έσοδά του κάλυπτε τις λειτουργικές του ανάγκες και μάλιστα παρέδωσε ταμείο με θετικό πρόσημο στην επιχείρηση αθλητισμού, την τότε ΔΕΑΔΗΚ, στην οποία προσαρτήθηκε με το σκεπτικό να ενισχύσει τα έσοδά της. Δυστυχώς όμως, όχι μόνο δεν μειώθηκε η επιχορήγηση προς την ΔΕΑΔΗΚ από το Δήμο, αλλά χρόνο με το χρόνο αυξανότανε. Γιατί αυξάνονταν τα έξοδά της και πού πήγαιναν αυτά τα έσοδα από το Κολυμβητήριο, το οποίο ήταν μία αποδεδειγμένα κερδοφόρα επιχείρηση; 
Ποιος θα μας απαντήσει και σε ποιούς θα χρεωθούν οι ευθύνες αυτής της, ας πούμε, κακοδιαχείρησης; Και ποιες ασφαλιστικές δικλείδες θα δημιουργηθούν με ένα συνδυασμό θεσμών και προσώπων εμπιστοσύνης, ώστε να περιοριστούν στο ελάχιστο οι πετυχημένες προσπάθειες για κάθε είδους παρανομίες; 


Επίσης οι σχολές του πολιτισμού, που από όσο ξέρω τα τελευταία χρόνια κάθε χρόνο φοιτούν σε αυτές γύρω στα 2.500 άτομα και τα οποία πληρώνουν δίδακτρα. Στις αθλητικές ακαδημίες το ίδιο. Αυτά τα έσοδα λογικά, πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το κόστος λειτουργίας τους, την στιγμή που υπάρχουν ιδιωτικές σχολές με το ίδιο αντικείμενο που έχουν κέρδη. Απ' ότι φαίνεται όχι μόνο δεν το κάλυπταν, αλλά εξ αιτίας του πανάκριβου προσφερόμενου έργου τους φόρτωσαν το Δήμο με μεγάλες χρηματικές υποχρεώσεις.

Σε ποιες μαύρες τρύπες λοιπόν, χανόντουσαν οι επιχορηγήσεις του Δήμου Κερατσινίου προς τις επιχειρήσεις αυτές, όλα αυτά τα χρόνια; Λόγου χάρη, ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες χρονιές, από στοιχεία των ισολογισμών του Δήμου Κερατσινίου. Το 2000 το ποσό αυτό ήταν 856.000 ευρώ, το 2005 έφτασαν τα 3,5 εκατ. ευρώ και το 2010 τα 4,5 εκατ., το χρόνο.

Στην Δραπετσώνα επίσης, τη διετία 2004 και 2005, οι επιχορηγήσεις έφτασαν το 1.600.000 ευρώ συνολικά ενώ κατά τη διετία 2008 και 2009 επί Χρυσού, που εκεί φαίνεται ότι υπήρξε μια συμμαζεμένη πολιτική, έφτασαν στα 240.000 ευρώ .

Ένα επιπλέον στοιχείο που κάνει την υπόθεση πιο προκλητική, είναι ότι στις δημοτικές επιχειρήσεις, είχαν παραχωρηθεί και διάφορα έσοδα του Δήμου, όπως ενοίκια δημοτικών καταστημάτων και κυλικείων, τέλη διαφήμισης, εκμετάλλευση δημοτικών κινηματογράφων, έσοδα από Τ.Α.Π., και φόρου ζύθου κλπ.
Προφανώς θα υπάρχουν στοιχεία για το πώς διαχειρίστηκαν όλα αυτά τα έσοδα, όλα αυτά τα χρόνια.
Μήπως λοιπόν έφτασε ο καιρός κάποιοι αρμόδιοι τώρα να αναλάβουν την ευθύνη και να κάνουν έναν εξονυχιστικό έλεγχο εις βάθος; 
Διότι το ζήτημα αυτό, όπως και το συνολικό χρέος του Δήμου, δεν αφορά μόνον αυτόν σαν οργανισμό και τους υπαλλήλους του. Αφορά προπάντων τους δημότες και ως προς τις υπηρεσίες που τους προσφέρονται και ως προς το πόσο τους κοστίζουν, κάτι που έχει σχέση και με το ύψος των τελών που πληρώνουν αυτοί, κλπ. 
Μια καλή επιδίωξη μιας σωστής Δημ.Αρχής είναι να προσφέρει υπηρεσίες και να κάνει έργα υψηλής ποιότητας, με όσο γίνεται πιο χαμηλό κόστος. Ιδιαίτερα την εποχή μας αυτός πρέπει είναι ο χρυσούς κανόνας του πολιτεύεστε.

Όμως, οι εκάστοτε δημοτικές αρχές, όλα αυτά τα χρόνια, πέρα από την κατασπατάληση πόρων προς και μέσα από τις Δημοτικές επιχειρήσεις, είχαν μια ανάλογη πολιτική και στους Δήμους, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.

Όπως ήδη έχουμε αναφέρει, ακολούθησαν μία πελατειακή πολιτική με τον κόσμο, προκειμένου να εξασφαλίσουν τις ψήφους που θα τους έδιναν άλλη μία τετραετία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της καλής λειτουργίας των υπηρεσιών, εφόσον καμία πρόσληψη μόνιμου προσωπικού δεν έγινε τα τελευταία 20 χρόνια.
 Στην πράξη προσλαμβάνονταν συμβασιούχοι μέσω κάθε είδους προγράμματος, οι οποίοι έμπαιναν και έβγαιναν από το Δήμο, χωρίς ουσιαστικά να βοηθούν στην καλή λειτουργία του. Και βέβαια δεν υπήρχε καμία πολιτική αύξησης των εσόδων του Δήμου, είτε από την κεντρική εξουσία μέσω προγραμμάτων, είτε από θεσμοθετημένους φόρους και τέλη.

Πως λοιπόν θα ξεπεράσει ο Δήμος σήμερα αυτή η δύσκολη θέση, μέσα σε μια γενικότερη οικονομική κατάσταση πτώχευσης που περνάει η χώρα μας και που αυτή διαπερνά τη ζωή όλων και περισσότερων πολιτών.
 Παρ' όλο που οι συνθήκες δεν ευνοούν καθόλου για μία ομαλή διευθέτηση του χρέους, θα πρέπει η δημοτική μας αρχή να επιδιώξει ένα δάνειο «σκούπα». Δηλαδή, ένα δάνειο με χαμηλότερο επιτόκιο και με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του που θα αναχρηματοδοτήσει τα υπάρχοντα δάνεια και θα εξοφλήσει τις οφειλές προς τους προμηθευτές. Οι οποίοι πιέζουν τελευταία έντονα - γιατί κι αυτοί πιέζονται από την ασφυκτική κατάσταση που επικρατεί στην αγορά - να πάρουν τα χρήματά τους.

Εκεί όμως που θα κριθεί η πολιτική και διαχειριστική ικανότητα της Δημοτικής αρχής είναι να βρει λύσεις που να μην κοστίζουν. Λύσεις βασικά που θα «συμμαζέψουν» τις δαπάνες και θα αξιολογήσουν σωστά τις προτεραιότητες και τους στόχους για την μείωση των οφειλών. 
Βασικά χρειάζεται μία σωστή αναδιοργάνωση με γνώμονα την αναβάθμιση όλων των υπηρεσιών του Δήμου, που σκοπό θα έχει την μείωση στο ελάχιστο των λειτουργικών δαπανών, την εξοικονόμηση υλικών, την σωστή διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του Δήμου, την αύξηση των εσόδων, με βάση όχι την οικονομική εξαθλίωση των δημοτών, αλλά την δίκαια κατανομή (να μην πληρώνουν μόνο οι συνεπείς και οι περισσότεροι τίποτα).

Να βρεθούν οικονομικοί πόροι από καινούριες πηγές όπως τη διαχείριση των απορριμμάτων, την σωστή εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας του Δήμου, τη συμμετοχή του σε κεντρικά προγράμματα, κλπ.

Επίσης μπορούν να ρυθμιστούν οι οφειλές σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, και κάποια μεγάλα ποσά οφειλής όπως της ΕΥΔΑΠ, που φτάνει τα 3 εκατ. ευρώ, να διερευνηθεί εάν όντως είναι τόσο και από πού προκύπτει.

Η ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α να προσπαθήσει να λειτουργήσει προς το παρόν, με τα δικά της έσοδα, που αυτή την στιγμή δεν γνωρίζουμε, εάν αυτά εισπράττονται κανονικά και τι δαπάνες καλύπτουν εφόσον δεν καλύπτουν μισθοδοσίες. 


Σε όλη αυτή την προσπάθεια, πιστεύω ότι οι εργαζόμενοι στο Δήμο, θα παίξουν σημαντικό ρόλο, αρκεί η Δημοτική αρχή με ειλικρινή διάλογο να τους εμπνεύσει εμπιστοσύνη, να τους στηρίξει και όχι να τους έχει «απέναντι». 
Οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που καλούνται να ανταπεξέλθουν στις λειτουργίες του Δήμου, είτε αυτές αφορούν διοικητικές υπηρεσίες, είτε το έργο που γίνεται στην καθαριότητα και το πράσινο. Γι' αυτό το λόγο πρέπει να γίνουν κοινωνοί του προβλήματος, να συνειδητοποιήσουν ότι μπορούν και αυτοί να συμβάλλουν στο να μη βουλιάξει ο Δήμος, δουλεύοντας με συνέπεια μέσα από μία σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και στήριξης με τη Δημοτική αρχή. Σε αυτές τις δύσκολες εποχές, οι εργαζόμενοι αποτελούν κεφάλαιο για το Δήμο.

Έτσι κι αλλιώς, μπορεί τα έσοδα όλων των Δήμων να έχουν μειωθεί αποδεδειγμένα, όμως οι εργαζόμενοι έχουν συμβάλλει σημαντικά στην περικοπή των δαπανών, μετά την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου εφόσον οι μισθοδοσίες που αποτελούν βασική λειτουργική δαπάνη του Δήμου, ήδη παρουσιάζουν μείωση περίπου 9 εκατ. το χρόνο σε σχέση με αυτές του 2009.